Ñe’ë ojeipyaháva guaraníme oñemomorä haçua

Resumen

Ko tembiapo ojegueroguata ojehechakuaa haçua mba’éichapa ojepuru ñe’ë ojeipyaháva guaraníme oñemomorä haçua. Upevarä ojeporavo ñe’ënguéra oïva ñe’ëpotýpe, mombe’urä ha tembiasagua’upuku oñemyasäiva arandukápe; avei umi ñe’ë ryapu oñehendúva mamorei, taha’e ogapy, mba’apoha, tapichakuéra apyte ha ambueve hendápe. Ojehechakuaa haçua mba’éichaitépa oñemboheko umi ñe’ë oñehesa’ÿjo ñe’ëpykuaa ha ñe’ëjoajungatukuaa rupive, oñemyesakähápe mba’éichapa oñemboheko ha oñemohenda ñe’ëysajakuaa, ñe’ëtekuaa ha ñe’ëhe’isekuaa rupive. Ñe’ënguéra ojepyaháva apytépe oï umi ojehaíva guaranietépe, oï avei umi ñe’ë ojepurukáva castellano-gui ha katu oñemboheko guarani ojepuru haçua (Préstamo integrado) ha ipahápe avei oï ñe’ë ojepurukáva castellano-gui ha noñembohekoambuéiva ojepuru haçua (Préstamo no integrado- alternancia lingüística). Ñe’ë oñehesa’ÿjo ha oñeikümbypyréva ñe’ëhe’isekuaa rupivépe, ojehechakuaa: ñe’ë he’iséva (Denotación/Connotación) ha mba’e mba’épa ohechaukase (en función al contexto utilizado). Avei ojehechakuaa umi ñe’ëpurureko (Variedades lingüísticas) ojokupytýva ñe’ënguéra ojepyaháva ndive ojekuaauka porä umi mba’e ojehechaukaséva. Umíva apytpépe ojekuaa ñe’ëpurureko hekopuru rehegua (Funcional o diafásica), ijava’aty rehegua (Sociocultural o diastrática), tetä ñemyasäi rehegua (Geográfica o diatópica) ha ipahápe tembiasakue rehegua (Histórica o diacrónica). Ñe’ënguéra omomoräva ojepurukuaa ojehechauka haçua tapicha remiandu, remikotevë ha remimo’ä; añetehápe umíva apytépe ojehechakuaa mborayhu, tekoayhu, techaga’u, poriahuvereko, jegueromandu’a ha ñemomba’e.